Het levenseinde van ruimtesonde Voyager 2 is met drie jaar uitgesteld doordat ruimtevaartorganisatie NASA een manier heeft gevonden om een reserve-energiebron aan te boren. Nu kan de ruimtesonde nog tot 2026 mee.

De twee sondes met de namen Voyager 1 en 2 hebben cruciale wetenschappelijke informatie verschaft tijdens ruimtevluchten die al meer dan 45 jaar duren.

Op dit moment bevinden de sondes zich op respectievelijk ruim 19 miljard kilometer (Voyager 2) en 22 miljard kilometer (Voyager 1) van de aarde. Dat is ver buiten ons zonnestelsel in het gebied tussen de sterren, ofwel de interstellaire ruimte. Voyager 1 en 2 zijn verder gekomen dan welk ander ruimtevaartuig dan ook.

“De wetenschappelijke gegevens die de Voyagers naar de aarde zenden, worden waardevoller naarmate ze verder van de zon verwijderd raken”, zegt Linda Spilker. Zij werkt als wetenschapper aan het Voyager-project bij het Jet Propulsion Laboratory van NASA in Californië. “We hechten er veel waarde aan om zo veel mogelijk wetenschappelijke instrumenten van de Voyagers zo lang mogelijk aan de praat te houden.”

De ruimtesondes reizen al 45 jaar door de ruimte

Foto: NASA/JPL/Insider

Voyager 1 en 2 begonnen hun reis in 1977, een maand na elkaar. De sondes hadden oorspronkelijk slechts een vier jaar durende missie om bij de planeten Saturnus en Jupiter te komen. Ze hebben allebei een "gouden langspeelplaat" aan boord met informatie over de aarde, voor het geval de sondes worden onderschept door buitenaards leven.

De sondes bleven de verwachtingen overtreffen en NASA heeft hun missie herhaaldelijk verlengd, eerst richting de planeten Neptunus en Uranus en later voorbij ons zonnestelsel (de heliosfeer).

Dit schema toont waar de Voyager 1 en 2 zich bevinden ten opzichte van het zonnestelsel op 28 april 2023. Foto: NASA

De heliosfeer is de ruimte rondom de zon waarin deeltjes en het magnetisch veld van de zon overheersen. De heliosfeer is ook belangrijk voor de aarde, omdat die ons beschermt tegen kosmische straling.

Omdat de ruimtesondes zich nu buiten de heliosfeer bevinden, kunnen hun instrumenten ongekende inzichten bieden over de eigenschappen van de heliosfeer, zoals de vorm en beschermende rol ervan.

Deze illustratie toont de posities van de Voyager 1 en Voyager 2 buiten de heliosfeer, de beschermende invloedssfeer van de zon die zich uitstrekt tot ver buiten de baan van Pluto. Foto: NASA/JPL-Caltech.

NASA hackte de energiebron van de antieke sonde  

Foto: NASA/JPL-CalTech

De sondes krijgen hun energie van generatoren die elektriciteit opwekken uit het verval van plutonium. Omdat deze energiebron steeds zwakker wordt, moest NASA niet-essentiële instrumenten uitzetten om energie te sparen, zoals de camera's en verwarming.

Maar toen de energiereserves van Voyager 2 dreigden op te raken, bedachten ingenieurs van de NASA een slimme hack waarmee de sonde nog wat langer voort zou kunnen.

Ze vonden een manier om energie om te leiden die normaal gesproken wordt gebruikt voor een veiligheidsmechanisme om schommelingen in de elektriciteitstoevoer op te vangen.

"Deze schommelingen in de elektriciteit kunnen schade aan de instrumenten toebrengen, maar we hebben vastgesteld dat het risico klein is ten opzichte van het voordeel van het langer in werking houden van de wetenschappelijke instrumenten," zegt Suzanne Dodd, project manager van Voyager bij JPL, in een persbericht. 

"We hebben het ruimtevaartuig een paar weken goed in de gaten gehouden en het lijkt erop dat deze nieuwe benadering werkt."

NASA overweegt deze aanpak ook voor Voyager 1. Een van de instrumenten van Voyager 1 is al eerder uitgevallen, waardoor de ruimtesonde minder energie heeft verbruikt dan Voyager 2.

Het besluit om instrumenten van Voyager 1 uit te zetten zal volgens de ruimtevaartorganisatie volgend jaar worden genomen.

LEES OOK: Bekijk deze video’s van alle 5 keren dat een Starship-raket van SpaceX explodeerde